Prof. UEW dr hab. Marek Kośny: Już dziś płaca minimalna w Polsce jest zróżnicowana

RZECZPOSPOLITA: Podwyżki płacy minimalnej nie wpływały w Polsce mocno na wzrost wynagrodzeń, który kształtują siły rynku. W efekcie zmalały nierówności dochodowe – mówi dr hab. Marek Kośny, profesor ekonomii na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu oraz przewodniczący Rady Naukowej PTE.

• "Niedawno ukazał się polski przekład książki „Mit i pomiar” z 1995 r., w której David Card i Alan Krueger podsumowali wnioski ze swoich badań z poprzednich kilku lat dotyczących płacy minimalnej. Te badania uchodzą za przełomowe, wręcz rewolucyjne. Dlaczego?

One były rewolucyjne na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze, nowatorska była zastosowana przez nich metoda prowadzenia badań. Card i Krueger wykorzystali tzw. eksperyment naturalny, bazujący na tym, że płaca minimalna w USA zmienia się na poziomie stanów. Mogli prześledzić efekty zmian tej płacy w dwóch sąsiadujących i pod wieloma względami podobnych stanach. Ekonomistom od dawna marzyło się prowadzenie powtarzalnych eksperymentów w kontrolowanych warunkach, ale uchodziło to za niemożliwe. Card i Krueger pokazali, że można się do tego ideału zbliżyć. Do tego zebrane dane poddali bardzo rygorystycznej analizie ekonometrycznej, która potwierdzała poprawność wniosków. Dzisiaj to nie jest nic nadzwyczajnego , ale wtedy było odkrywcze."

• Card i Krueger oraz inni ekonomiści, którzy prowadzili badania w podobnym duchu, zapoczątkowali w ekonomii coś, co nazywa się niekiedy „rewolucją wiarygodnościową”. Czy ekonomia rzeczywiście stała się nauką w dużym stopniu empiryczną, a dzięki temu wolną od ideologii i dogmatów, które często stanowią podszycie teorii?

Na pewno ekonomia chciałaby się taką nauką stać. Zwrot empiryczny jest wyraźny, sposób analizy się zmienił. Empiria od zawsze była w jakimś stopniu obecna w ekonomii, empiryczne podłoże mają niektóre nienowe już teorie, jak np. krzywa Phillipsa czy krzywa Kuznetsa. Ale zwykle jednak empiria pełniła rolę pomocniczą. Teraz jest na pierwszym planie. Natomiast ekonomia wciąż nie jest nauką ścisłą, w której istnieją niepodważalne prawa, jak w fizyce. Nie potrafimy zapewnić pełnej powtarzalności eksperymentów. Zawsze mamy jeden faktyczny scenariusz, a wszelkie alternatywne są domniemane. Nie możemy więc z pewnością powiedzieć, co by się stało, gdybyśmy zmienili jakiś jeden parametr w tym faktycznym scenariuszu. To byłby już inny świat. W jakimś stopniu możemy ten problem próbować obchodzić wykorzystując metody ekonometryczne, ale to nie jest rozwiązanie do końca satysfakcjonujące. Rewolucja wiarygodności nie jest więc zakończona. Książka Kruegera i Carda była też jednak rewolucyjna, jeśli chodzi o wnioski.

Przeczytaj cały artykuł na: klubekspertow.rp.pl