System cenowy jako fundament działania rynku

BIULETYN PTE: Ostatnie lata pokazały, że choć polityka gospodarcza musi być pragmatyczna i wolna od dogmatów, to jednak nie może zapominać o tym, że jednym z jej ważnych celów musi być ochrona systemu cenowego, będącego fundamentem rynku - prof. Łukasz Hardt.

Można powiedzieć metaforycznie i w uproszczeniu, co też eseistyczny charakter niniejszego tekstu usprawiedliwia, że pieniądz jest niczym alchemik, który zamienia czas ludzkiej pracy na pożywienie czy też stal na złoto. Co więcej, alchemik ten działa w taki sposób, że dwie strony transakcji znajdują się za zasłoną pieniądza i mogą prowadzić wymianę, nawet jeśli wyznają inne religie, mówi innymi językami czy też mają inne historie. W tym sensie to pieniądz stanowi o tym, że rynek może być skutecznym mechanizmem rozwiązywania międzyludzkich konfliktów.

Ktoś może w tym momencie powiedzieć, że przedstawione tu refleksje są nazbyt filozoficzne i nie mają wiele wspólnego z tym, jak naprawdę działa rynek. Nic bardziej błędnego. Gdyby przecież nie pieniądz, umożliwiający działanie rynku, to człowiek nadal tkwiłby w pułapce autarkicznej samowystarczalności. Gdyby przecież nie pieniądz, to wytworzenie najprostszych wytworów ludzkiej kultury materialnej byłoby niemożliwe.

Przykład? Weźmy najprostszy ołówek. Może czytelnika to zdziwi, ale nie ma na świecie człowieka, który wiedziałby jak taki ołówek wyprodukować; co więcej, nie ma na świecie człowieka, który wiedziałby jak taki proces wytwórczy skoordynować. Dlaczego? Bo przecież, żeby powstał ołówek potrzeba drewna, ale żeby mieć dostęp do drewna, ktoś musiał wyprodukować piłę, ale aby mieć do dyspozycji piłę, ktoś wcześniej musiał wytworzyć stal, ale żeby mieć dostęp do stali... i tak dalej, nie mówiąc już o procesie uzyskiwania grafitu.

To sam rynek, spontanicznie, za pomocą „jakiejś niewidzialnej ręki”, żeby przywołać znane pojęcie wprowadzone przez Adama Smitha, tego rodzaju procesy koordynuje. W centrum jego działania jest pieniądz.

Przeczytaj cały artykuł